«وَإِن يَكَادُ الَّذِينَ كَفَرُوا لَيُزْلِقُونَكَ بِأَبْصَارِهِمْ لَمَّا سَمِعُوا الذِّكْرَ وَيَقُولُونَ إِنَّهُ لَمَجْنُونٌ * وَمَا هُوَ إِلَّا ذِكْرٌ لِّلْعَالَمِينَ»
و کافران چون قرآن را شنیدند، نزدیک بود تو را با چشمانشان بلغزانند [و از پای درآورند] و می گویند: بی تردید او دیوانه است! * در حالی که قرآن جز مایه تذکر و پند برای جهانیان نیست.
Indeed the faithless almost devour you with their eyes when they hear this Reminder, and they say, He is indeed crazy. (51) Yet it is just a reminder for all the nations.
Wa In Yakād Verse (Arabic: آیة وإن یکاد) refers to verses 51 and 52 of Qur'an 68 (Sura al-Qalam). It is also known as the Verse of Evil Eye. Many people install a board containing this verse in their work places, houses, or other places to make themselves immune to evil eyes. The verse implies that unbelievers sought to hurt the Prophet (s) with their evil eyes after hearing the Qur'an.
Evil Eye
Exegetes of the Qur'an have taken the "striking with eyes" to refer to evil eyes; a psychological influence which there is no rational argument to reject. Moreover, there are events which confirm evil eyes, as there are some hadiths in this regard. Thus, it is not a superstition.
Anger of Unbelievers
The word, "in" (إن) with no stress on "n" (ن) is a short form of "inna" (إنّ), which is a preposition for emphasis. "Yazliqūnak" (یزلقونك) is from the Arabic root, "z-l-q" (ز-ل-ق) which means slipping or tripping. "izlāq" (أزلاق)—literally, to make someone slip or trip—is a metaphor for striking or killing someone.
The meaning of the verse is as follows: "the Unbelievers would almost trip you up with their eyes when they heard the reminder [i.e. the Qur'an]", that is, they would kill the Prophet (s) with their evil eyes. According to some exegetes of the Qur'an, the verse means that when they hear the Qur'an from the Prophet (s), they look at him with an eye full of hostility and anger, such that they want to kill him with their eyes.
Some unbelievers accused the Prophet (s) of being insane, saying that the Qur'an was suggested to him by evils and jins. In response, the Qur'an said that the Qur'an "is nothing less than a reminder to all the worlds".
Iranian Culture
This verse is one of the most commonly used Qur'anic verses in ordinary lives of Iranians. Many people in Iran use it as a protection against evil eyes.
This verse is written completely and installed on house entrances to protect evil eyes. The use of this verse as a decorative board on the entrances of houses is very common. According to some statistics, this is the most commonly used verse on the doors of houses in Iran.
Murtada Mutahhari has criticized the folk conception of this verse among Iranian and its wide use by them. He believes that the wide use of this verse on entrances of houses and buildings is evidence of people's pessimism towards each other.
برای این آیه چند شأن نزول نقل شده است:
در روایتی آمده است پیامبر صلى الله علیه وآله در مسجد نشسته بود و قرآن مىخواند و مشركان بر در مسجد انتظار مىكشیدند تا هنگام خروج پیامبر، او را چشم بزنند؛ در همان حال جبرئیل علیهالسلام آیه «و إِن یَكاد» را نازل كرد و به پیامبر گفت كه آن را تلاوت كند تا از چشم زخم آنان در امان باشد. این شأن نزول را ملا فتحالله كاشانى در تفسیر منهج الصادقین آورده، اما سند روایت را ذکر ننموده است. این شأن نزول همچنین در تفسیر روضالجنان به نقل از كلبى آمده است اما از قرائت این آیه به وسیله پیامبر براى جلوگیرى از تأثیر چشم زخم مشركان سخنى به میان نیامده است.

کتاب کافی به نقل از حسان جَمَّال (شتربان) آورده است که امام صادق علیه السلام را از مدینه به مکه آوردم؛ هنگامی که به مسجد غدیر رسیدیم به سمت چپ مسجد نگاه کرد و فرمود: این جایگاه قدم رسول خداست هنگامی که گفت: «هر که من مولای او هستم علی هم مولای اوست». سپس به سمت دیگر نگاه کرد و فرمود: آن جایگاه چادر ابی فلان و فلان و سالم مولی ابی حذیفه و ابی عبیده بن جراح است. پس آن هنگام که دیدند پیامبر دست علی را بالا برده است، یکی از آنها به دیگران گفت نگاه کنید به چشمانش که به اطراف می گردد گویا که چشمان دیوانه است. پس جبرئیل علیه السلام این آیه را آورد: «وَ إِنْ يَكادُ الَّذِينَ كَفَرُوا لَيُزْلِقُونَكَ بِأَبْصارِهِمْ لَمَّا سَمِعُوا الذِّكْرَ وَ يَقُولُونَ إِنَّهُ لَمَجْنُونٌ وَ ما هُوَ إِلَّا ذِكْرٌ لِلْعالَمِينَ».
بیشتر مفسران، برآنند كه مقصودِ آیه، چشم زخم كافران به پیامبر صلى الله علیه وآله است كه مىخواستند با چشمان خود، آن حضرت را از بین ببرند. در برخی تفاسیر در تأیید این تفسیر نقل شده است: کفار خواستند رسول خدا صلی الله علیه وآله را به وسیله چشم زخم آسیب رسانند لذا قومى از قریش آمدند و در مقابل او ایستادند و گفتند: ما مثل این مرد از حیث فصاحت و بلاغت و هم از لحاظ اظهار بینه و دلائل کسى را ندیده ایم و اینان قوم بنىاسد بودند که معروف به بدچشمى شده بودند و به هر چیزى اگر چشم مى انداختند و از آن تعریف زیاد میکردند به آن آسیبى میرسید لذا به یکى از آنها گفته بودند از تو میخواهیم که به محمد چشمزخم بزنى. این مرد چنین کرد و چشم خود را به پیامبر افکند و شروع به تعریف و توصیف رسول خدا نمود و سخت، چشم خود را به پیامبر دوخت در حالتى که اوا به قرائت قرآن مشغول بود و این نگاه و نظاره قریب یک ساعت به طول انجامید و پیش خود تصور میکرد که چشم او تأثیرى در رسول خدا خواهد نمود؛ سپس این آیات به رسول خدا صلی الله علیه وآله نازل شد.
برخی نیز گفته اند: كافران هنگام شنیدن قرآن، چنان از شدت خشم و دشمنى به پیامبر صلى الله علیه وآله نگاه مىكردند و چشم غرّه مىرفتند كه اگر مىتوانستند، پیامبر را با نگاههاى خشمآلود خود مىلغزاندند و از بین مىبردند.
تأثیر آیه بر چشم زخم
مفسرین معمولا در مورد تاثیر قرائت این آیه بر چشم زخم روایتی نقل ننمودهاند و تنها از حسن بصری نقل کردهاند که گفته است دواى چشم زخم، قرائت آیه «وإِن یَكادُ...» است. در مقابل، بر پایه برخى روایات، پیامبر صلی الله علیه وآله هنگام تعویذ امام حسن و امام حسین علیهماالسلام یا افرادى دیگر از چشم زخم، به اذكار دیگرى غیر از این آیه توسل جستند.به عنوان نمونه در کتاب کافی آمده است:
امام صادق عليه السلام فرمود: أميرالمؤمنين عليه السلام فرمود كه پيامبر اکرم، حسن و حسين را رقيه نمود (رقيه به معناى دعا، تعويذ، افسون و آنچه براى حفظ و نگهدارى بكار برند ميباشد) و فرمود: «َأُعِيذُكُمَا بِكَلِمَاتِ اللَّهِ التَّامَّاتِ وَ أَسْمَائِهِ الْحُسْنَى كُلِّهَا عَامَّةً مِنْ شَرِّ السَّامَّةِ وَ الْهَامَّةِ وَ مِنْ شَرِّ كُلِّ عَيْنٍ لَامَّةٍ وَ مِنْ شَرِّ حاسِدٍ إِذا حَسَد»؛ پناه می دهم شما دو نفر را به كلمات تامّه خدا و به اسماء حسنى خدا كه همه عمومى هستند از شرّ زهرداران و گزندههاى كشنده و از شرّ هر چشمِ بد و از شرّ حسود هنگام حسد.
سپس پيامبر رو به ما كرده فرمود: ابراهيم اين سان اسماعيل و اسحاق را در پناه خدا مينهاد (و تعويذشان ميكرد).